Voortstuwing van boten en schepen

De aandrijving van boten en schepen kan op verschillende manieren. De ene is zuiniger dan de andere en ook in kracht zitten verschillen. In dit artikel nemen we je door de jaren heen mee naar de ontwikkelingen van de manieren van voortstuwing.

Spierkracht

Bij deze manier van aandrijving moet je vooral denken aan vroeger, toen Egyptenaren grote boten bouwden. Hier kwam ook een zeil bij kijken, de eerste zeilboten waren geboren. Echter was er nog geen motorsysteem om de boot te bewegen. Daarom werd spierkracht gebruikt. Door in twee rijen achter elkaar te zitten en tegelijkertijd met peddels water weg te duwen en de boot vooruit te brengen. Tegenwoordig wordt dit voor grote schepen niet meer gebruikt.

Stoomboot

De uitvinding van de stoommachine konden de eerste mechanisch aangedreven schepen gemaakt worden. Om uit te leggen hoe dit werkt, kun je denken aan een fluitketel. Het water wordt verhit, waardoor stoom wordt opgewekt. De stoom kan nergens heen, behalve door het kleine tuitje. Deze druk wordt ook gebruikt bij een stoomketel. Alleen wordt in dit geval de stoomketel vastgemaakt aan een scheprad of scheepsschroef, welke ging draaien door de opgebouwde druk van de stoom. Tegenwoordig gebruiken alleen nog schepen met atoomvoortstuwing gebruik van een stoomturbine. Door een oliecrisis werden eigenlijk geen stoomboten meer gebruikt. Misschien ook maar beter, aangezien een stoomketel ook gevaren op kan leveren.

Dieselmotor

Na de stoomboot kwam de eerste dieselmotorschip. In Nederland was in 1910 het eerste officiële zeegaande motorschip tot stand gekomen. Snel hierna werden steeds grotere schepen met een dieselmotor gebouwd die efficiënter waren dan die met een stoomketel. Marineschepen maken eerder gebruik van gasturbines. Deze zijn namelijk minder zwaar en kunnen sneller accelereren. Tegenwoordig maakt 99% van de schepen gebruik van dieselmotoren voor de voortstuwing. Dit is dus overduidelijk de meest gebruikte manier van aandrijving.

Elektromotor

Bij deze machine wordt elektrische energie omgezet in mechanische energie. Hierdoor kan een roterende beweging worden aangedreven. In dit geval wederom de scheepsschroef. De energie wordt opgewekt door generatoren. De elektriciteit is hierdoor dus eigenlijk een tussenvorm van energie. Zodra er gebruik wordt gemaakt van een brandstofcel is het pas de hoofdvorm. Deze zetten namelijk chemische energie direct om in elektriciteit. Dit is tot op heden echter nog niet in scheepvaart gebruikt, al zit het er in de toekomst wel aan te komen. Er gaan zelfs al geruchten over dat brandstofcellen goedkoper zullen worden dan dieselmotoren om aan te schaffen.

Turbine

Een turbine is ook een vaker voorkomende manier van voortstuwing bij schepen. Een turbine zet stromingsenergie van een vloeistof of gas, om in energie door middel van een roterend schoepsysteem. In het geval van een schip is dit schoepensysteem een scheepsschroef.